Antwerpen heeft er een prestigieus hedendaags gebouw bij. Naast het gerechtsgebouw ook vlinderpaleis genoemd, architect Richard Rogers; het MAS, Neutelings Rietdijk architecten; het Havengebouw, architect Zaha Hadid; is het nieuwe Provinciehuis gerealiseerd door een architect van eigen bodem. De provincie lanceerde in 2011, via de toenmalige Vlaamse Bouwmeester Peter Swinnen, een Open Oproep voor de ontwerpopdracht. Uit de vijf ontwerpbureaus die in aanmerking kwamen werd door de jury het ontwerp van Xaveer De Geyter, architectenbureau XDGA uit Brussel, met 50 medewerkers geselecteerd.
Xaveer De Geyter, architect en stedenbouwkundige, kan al heel wat unieke projecten op zijn actief schrijven. Samen met Stéphane Beel realiseerde hij o.a. voor de UGent een nieuwe ruimte voor de Faculteit Economie en twee ateliers voor de Sint-Lucas Academie in Gent. Inventieve architectuur als aanvulling op een reeds bestaand gebouwencomplex. Hij realiseert wel projecten samen met collega-architecten, maar liever nog met mensen uit een andere discipline. Dat werkt verrijkend. Op die basis selecteert hij projecten. Het type gebouw zoals het Provinciehuis leende zich uitstekend tot een intense en kruisbestuivende samenwerking.
Nieuw landmark
Wanneer je uit de Craeybeckxtunnel rijdt zie je aan de skyline van Antwerpen het witte silhouet van het Provinciehuis afgetekend als een nieuw landmark. Kostprijs 90 miljoen euro. De officiële opening is gepland voor dit najaar, maar BO kreeg al een preview. Het gebouw heeft een speciale vorm door een zwenking in de structuur en de speciale triangelvormige ramen. De vorm en façade is sober en elegant, de ruimtelijke indeling binnen is gewoon spectaculair.
Xaveer De Geyter woonde enige tijd in de buurt van het oude Provinciehuis. Als architect en stedenbouwkundige zag hij niet alleen een aftands gebouw maar ook vele mogelijkheden die onbenut bleven. Rechtover het gebouw is het Albertpark, ernaast het Harmoniepark, green spots, zeer in trek bij het publiek. Hij maakte om te beginnen verschillende ontwerpen om de omringende parken zoveel mogelijk tot hun recht te laten komen als stedelijke ruimte. Dit resulteerde in een iconisch gebouw met een twist. Door het gebouw die zwenking te geven valt er geen schaduw op de nabij gelegen gebouwen. Voor de hybride structuur en geometrische complexiteit omringde hij zich met ingenieurs. Het nieuwe Provinciegebouw werd een soort gravitatiepunt in symbiose met het park. Om de groene oase te optimaliseren werkte hij samen met landschapsarchitect Michel Desvigne.
Inspirerend gebouw
Een openbaar gebouw moet aan verschillende parameters voldoen: er is eerst en vooral de functionaliteit, akoestiek en veiligheid. Het is de werkplek van 660 kantoorwerkers op de flexverdiepingen en een 70-tal personen op de andere verdiepingen. Elke office floor ziet er anders uit. Er is verder een imposante bibliotheek, vergaderzalen, restaurant, een patio. Het nieuwe Provinciehuis is als extra troef uitgerust met een publiek congrescentrum.
Als visitekaartje voldoet het gebouw aan alle moderne eisen op vlak van comfort, energie en duurzaamheid. Twee centrale kolommen, die aan elkaar verankerd zijn met een ijzeren constructie, én de façade maken de dragende structuur uit van het gebouw. In de vloeren zit betonactivering. Verwarming en koeling gebeurt met een installatie voor boorgatenergieopslag, een duurzame geothermische techniek. Het is een gesloten buizenstelsel onder de grond en in de betonvloer. Er werden meer dan 350 boorgaten tot 100 m diep geboord waarin het buizenstelsel doorloopt dat ook in het beton als vloerverwarming zit en in de zomer voor verkoeling zorgt. Er zijn zonnepanelen op het dak, zuinige LED-verlichting en gebruik van regenwater voor sanitaire voorzieningen. De speciale driehoekige ramen, 683 in totaal, zorgen voor een goede balans daglicht, maar laten ook niet te veel zon binnen voor de opwarming van het gebouw. Door de aparte structuur en inplanting reflecteren sommige ramen de lucht en wolken, andere de bomen in het park. Die transparantie zorgt voor een sterke binding met het environment. De ruimtes binnen zijn spacieus. De aankleding oogt sober en smaakvol. Een rondleiding is behoorlijk indrukwekkend. Het Provinciehuis is een inspirerende werkplek midden in een open publieksvriendelijke groene site. Een nieuwe hotspot voor Antwerpen.
__
Tekst: Viviane Redant
Fotografie: Sven Goewie
