Koudegoeroe Wim Hof is hot. Gesterkt door zijn ademhalingstechnieken springen mensen wereldwijd het ijswater in, omdat het bevorderlijk zou zijn voor de gezondheid. “Ik voel me vitaler, sta bewuster in het leven en ben niet meer ziek geweest”, zegt ook Sarah Cherif, die zes dagen lang op koude-expeditie trok met de Nederlander.
“Straks duik ik sowieso nog even de vijver in”, bekent Sarah. Het is een dinsdagavond in januari en de temperatuur geraakt maar juist voorbij het vriespunt. “Ik doe het elke dag, ’s morgens ook.” Enkele weken geleden was de Gentse onderneemster in Polen voor een midwinterse expeditie geleid door Wim Hof, alias ‘Iceman’. Zes dagen lang liet ze zich daar onderdompelen in zijn methode, die bestaat uit ademhalingsoefeningen, focus en graduele – soms letterlijke – blootstelling aan koude. De Nederlander werd in de jaren negentig bekend door een resem spectaculaire stunts in extreme omstandigheden. Zo hield hij het twee uur vol in een ton ijs, liep hij een marathon boven de poolcirkel in enkel een korte broek en zwom hij meters onder het ijs. Al die ondernemingen deed hij bovendien zonder enige training. Hof liet zich louter leiden door de ademhalingstechnieken die hij zichzelf had aangeleerd. Die stelden hem in staat invloed uit te oefenen op zijn immuunsysteem en autonome zenuwstelsel, waardoor hij de heftigste ontberingen kan doorstaan. Inmiddels heeft hij zijn methode geperfectioneerd en lijkt ze almaar meer ingeburgerd. Want wat Wim Hof kan, dat kan eigenlijk iedereen: ook u en ik hebben de capaciteit om ons lichaam van binnenuit wakker te schudden en zo kracht en geluk te vinden in onszelf. En dus plonzen mensen overal ter wereld in bar koud water, laten ze zich zakken in ijsbaden of ademen ze zich op zijn Wim Hofs door een onverwarmde douche heen. Jim Carrey zegt er baat bij te hebben, Harrison Ford, Oprah en Beyonce ook. In Gwyneth Paltrows veelbesproken nieuwe serie The Goop Lab treedt de koudegoeroe zelfs op tijdens een yogasessie in de sneeuw. En laatst lieten Otto-Jan Ham en Bart Van Peer zich in het Canvas-programma Brain Man verleiden tot een weekje IJsland om te testen wat de methode doet met je brein. Toen Otto-Jan na een sessie in een ijzige waterpoel aan wal kwam, sprak ook hij over “een zotte en ongelooflijke ervaring”.
Zuurstof als laadbron
“Grappig, die uitzending heb ik gemist”, glimlacht Sarah als ik haar de beelden van Brain Man toon. “Maar wat je daar ziet, zo is het wel. Het is heel intens.” Zij is een van de velen die als een blok ijs zijn gevallen voor Wim Hof. Al meer dan vier jaar beroept ze zich op zijn methode om zich fysiek, mentaal en emotioneel beter te voelen. Midden januari nam ze de volgende horde in dat proces. Dan vertoefde Sarah in het Poolse Przesieka samen met de Iceman en een honderdtal gelijkgestemden uit alle windstreken. De meesten kwamen uit Europa, maar een enkeling zakte af vanuit de Verenigde Staten, Argentinië en Japan.
“Iedereen had zijn eigen reden om mee te doen aan de expeditie”, zegt Sarah. “Sommigen wilden de eigen grenzen opzoeken, anderen een depressie, stress of een ander trauma bekampen. Elke persoon is daar ofwel op zoek naar fysieke genezing of naar mentale sterkte. Zelf heb ik een lastige periode achter de rug op privévlak. Dingen waar iedereen wel eens mee te maken heeft, maar waar niet altijd een evidente oplossing voor is. Toen ik een aantal jaar terug over de Wim Hof-methode las, dacht ik: ‘Waarom niet?’ Ik ben begonnen met ademoefeningen, eerst in combinatie met koude douches. Later heb ik een huis gekocht met een zwemvijver, waarvan ik het water bewust niet verwarm. Daar komt ik echt tot rust. Hofs routine laat toe om kracht te vinden in jezelf. Het is heerlijk om te beseffen dat je die niet moet gaan zoeken in zaken zoals je werk, je succes, yoga of gewoon andere mensen. Je vindt een bepaalde focus die leidt tot een dieper bewustzijn, met de koude als meditatiecoach. Mensen grijpen snel naar geneesmiddelen als ze zich niet goed voelen, terwijl je lichaam eigenlijk de capaciteit heeft om zichzelf te helen. Als ik me nu wat ziek voel, dan doe ik twee of drie keer mijn oefeningen en gaat het beter met me. Je laadt je lichaam echt op met zuurstof.”
No-minding
Przesieka is een dorpje dat grenst aan het Reuzengebergte, een bekend hikinggebied met diep ingesneden valleien, uitgestrekte meren en kronkelende bergrivieren. Het is het ideale decor om je integraal in te wijden in Wim Hofs therapie. Gedurende een kleine week leer je allerlei houdingen, oefeningen en technieken die de verbinding tussen lichaam en geest beïnvloeden. Elke dag staan er twee tot drie ademhalingssessies op het programma van zo’n anderhalf uur. Daarnaast ga je wandelen op blote voeten in de koude, beklim je een besneeuwde berg in korte broek of ga je in een kring staan in water van enkele graden Celsius. De bedoeling tijdens al die activiteiten is dat je de aandacht blijft vestigen op de ademhalingstechnieken die je zijn aangeleerd. “Focus, daar gaat het om”, zegt Sarah. “Als je afdaalt in het meer, mag de koude je niet afleiden. Je moet ze juist gebruiken om te ontspannen. Door te ademen zet je je zintuigen op scherp en laat je de koude toe. ‘No-minding’ wordt het genoemd: je gedachten loslaten. Gewoon voelen en absorberen wat er in je lichaam gebeurt. Je vestigt je aandacht niet langer op het negatieve, maar op specifieke delen in je lichaam. Het gekke is dat je niet bibbert. Pas als je je bewust verzet tegen de koude, dan ga je terug rillen.”
Wetenschappelijk onderbouwd
Intussen worden Hofs bevindingen voorzichtig bevestigd door de wetenschap. Op zijn website is er een lijst te vinden van wetenschappelijke studies die de positieve effecten van zijn methode bekrachtigen. De bekendste resultaten zijn die van een groot onderzoek uit 2014 aan het Radboud universitair medisch centrum in Nijmegen. Een groep mannen kreeg daarin tien dagen lang training van Wim Hof, een andere groep kreeg die training niet. Vervolgens werden ze allebei besmet met een ongevaarlijke bacteriële infectie. Uiteindelijk bleek dat de getrainde mannen veel minder last hadden van ziekteverschijnselen. De Icemantechnieken zorgden weldegelijk voor het temperen van een immuunreactie, terwijl het autonoom zenuwstelsel een toegenomen activiteit vertoonde.
Toch blijven medici en waarnemers sceptisch. Zelfs studies zoals die van het Radboudumc bieden geen onweerlegbaar bewijs dat de Wim Hof-methode een boost is voor het immuunsysteem op lange termijn. Veel blijft voor interpretatie vatbaar, en hoe dan ook is meer onderzoek nodig. Maar over één ding lijken zelfs de meest doorgewinterde sceptici het eens: als je zelf denkt dat het werkt, duik dan vooral die ton ijswater in. En steeds meer mensen doen het, want het aantal volgers van Wim Hof stijgt nog elke dag.
“Toen ik terug thuiskwam van Polen, had ik het gevoel dat ik eindelijk de tools in handen heb om me vast te klampen aan mijn eigen geluk, los van wat het leven je voorschotelt”, zegt Sarah. Inmiddels staat het schuifraam wagenwijd open om de hond buiten te laten en vindt de avondlijke koude ook zijn weg in huis. “Tijdens die week ga je zo diep in jezelf. Je vindt een kracht waarvan je niet wist dat je ze had. ‘No bullshit. The most important rule is: don’t fool yourself’, zei Wim eens. Die uitspraak zal ik niet gauw vergeten: als je in jezelf gelooft, dan lukt het. Na die zes dagen ga je naar huis met de wens om anders in het leven te staan, meer ‘geconnecteerd’, echter. Ik ben mij vandaag veel bewuster van waar ik energie aan besteed. Ik laat me ook niet langer afleiden door negatieve gedachten. Vroeger was ik bijvoorbeeld vaak angstig als ik alleen thuis was. Dat heb ik niet meer. Als je zo’n week hebt beleefd, dan kan je niet terug naar de gewone bullshit van elke dag. Halve energie, daar heb je niets aan. Either you do it, or you don’t.”
_Tekst: Bart De Maesschalck
