Nederlandse fotografe etaleert vrouwelijk schoon op zijn rauwst
Tot eind april kan je in het MOYA in het Nederlandse Oosterhout nabij Breda gaan kijken naar het werk van Neeltje de Vries. De kunstfotografe uit Amsterdam weet te verbazen door haar rauwe, emotionele naaktbeelden met een sterke grafische ondertoon. ‘Enkel schoonheid tonen gaat snel vervelen, er zit een zekere frictie in mijn foto’s.’
Het eerste wat opvalt als je door het werk van Neeltje de Vries gaat: alleen maar vrouwen. Het tweede: het lichte ongemak dat uit elk beeld spreekt. De Amsterdamse fotografe gaat op erg ongepolijste wijze om met de sensualiteit van het vrouwenlichaam. Er schuilt een zeker onbehagen in elke foto, aangewakkerd door een bepaalde pose, kadrering of kleurkeuze. Het is veelal esthetisch, maar ook rauw en mysterieus. De vrouwen ogen krachtig en tegelijk kwetsbaar. Ze zijn tastbaar en toch is er een voelbare afstand. Door de manier waarop ledematen lijnen en vormen aannemen, of lichaamsdelen en gezichtsuitdrukkingen verhuld worden. ‘Er zitten inderdaad heel wat tegenstrijdigheden in mijn werk’, legt de Vries uit. ‘Fotografie hoeft niet altijd gemakkelijk te zijn. Een vrouwenlichaam is mooi. Maar enkel het esthetische tonen, gaat snel vervelen. Dat raakt niet. Ik wil mensen intrigeren en laten nadenken. Als toeschouwer blijf je je afvragen wie die vrouw op de foto is. Wat haar verhaal is. Elk beeld zou zomaar een filmstill kunnen zijn. Dat maakt het voor mij juist boeiend. Ik zal nooit iemand zomaar voor de camera halen. Een beeld ontstaat altijd eerst in mijn hoofd. Het is vaak gebaseerd op wat er om me heen gebeurt. Dagdagelijkse situaties, ontdekkingen, ontmoetingen, reizen. Het kunnen kleine dingen zijn die me inspireren. Soms loop ik over straat en zie ik een voorwerp of materiaal dat me aanspreekt: een fauteuil, een vuilniszak, een bellenblaas. Ik neem het in mij op en stel mij er een vrouw bij voor. Hoe ze kan bewegen op of rond die zetel. Hoe ik ze bellen kan laten blazen. Het is allemaal heel intuïtief. Pas als ik het gevoel vastheb, ga ik op zoek naar de geschikte vrouw om het te vertalen.’
Fotografie als verlengstuk
De modellen waar Neeltje de Vries mee werkt zijn meestal geen professionals, wel dames die ze kent of toevallig tegen het lijf loopt. Op straat, in de winkel, op restaurant of café. Het opmerkelijke: allemaal hebben ze op de een of andere manier iets weg van haar. De foto’s van de Vries zijn deels zelfportretten, waarin ze telkens een stukje van zichzelf blootgeeft. ‘Eigenlijk heb ik dat altijd al gedaan, zelfs toen ik als jong meisje vrouwelijke figuren tekende’, zegt ze. ‘Dat waren telkens ideaalbeelden van mezelf. Met mijn fotowerk is dat net hetzelfde. De beelden die ik schiet zijn een verlengstuk van wie ik ben. Al die vrouwen lijken ergens wel op mij. Ik gebruik hun lichaam om iets te vertalen wat in mij leeft. Hoe ik het ervaar om vrouw te zijn. Ik kan me moeilijk verplaatsen in een man. Misschien omdat ik me er nooit echt veilig bij gevoeld heb. Maar ook omdat ik niet weet hoe het is om als man te bewegen. Ik moet zelf kunnen ervaren hoe een bepaalde ruimte of pose aanvoelt. Dat gaat enkel bij vrouwen. Door ze naakt of halfnaakt te laten poseren, krijg je ook meer lichaamstaal. Je toont de kwetsbaarheid van de huid. Je kunt spelen met ledematen. Armen, benen, handen spelen een grote rol in mijn werk. In een bepaalde houding kan je zoveel emotie steken.’
MOYA
Als je het werk van Neeltje de Vries in levenden lijve wilt ontdekken, hoef je het niet zo ver te zoeken. Tot eind april is ze te bewonderen in het Museum Of Young Arts in Oosterhout, niet ver van Breda. Hal 2 van het museum vormt een podium voor verschillende artiesten. De Vries presenteert er twaalf werken die heel mooi haar ongepolijste visuele stijl laten zien. ‘In feite werk ik niet echt in series of volgens bepaalde regels. Het is pas later dat ik ondervind dat verschillende foto’s bij elkaar horen. De expo in het MOYA vormt een mooie synthese van hoe mijn werk tot vandaag geëvolueerd is. Het is iets abstracter geworden, en toch zit er ook veel spontaniteit in. Ik hoop alleszins dat mensen dat ook zo ervaren’, glimlacht ze.
_Tekst: Bart De Maarschalk
