De rauwe kunst van de Amerikaanse artiest Jean-Michel Basquiat komt wel zeer confronterend, en daarom ook des te krachtiger uit de hoek in het elegante museum Albertina. De boodschap van deze jong gestorven cultfiguur, die als een schicht van de straat naar de top opklom, klinkt vandaag nog even sterk als in de woelige jaren ’80. Hij behoort momenteel samen met zijn vriend en collega Andy Warhol, tot de duurste naoorlogse kunstenaars van de planeet. Gelukkig zij die voor een handvol dollars een werk van hem op de straat hebben gekocht.
Van de straat naar de top
Basquiat (1960-1988) leefde als in een rollercoaster, als in een film. Amper 8 jaar na zijn vroegtijdige dood werd dat leven ook verfilmd door kunstenaar Julian Schnabel. Als zoon van een Porto Ricaanse moeder en een Haïtiaanse vader groeide hij op in het groezelige New York van de jaren ’60-’70 waar geweld en rassenhaat de norm waren. Op zijn zeventiende verliet hij het ouderlijke huis, hij leefde op straat en zocht zijn weg als graffitikunstenaar, als rapper, als hip-hopmuzikant.
Maar de jongeman had lef en flair. Hij woonde een tijdje samen met, jawel, de latere Queen of Pop, Madonna. En hij infiltreerde in de artistieke underground waar hij bevriend raakte met David Bowie en Andy Warhol met wie hij samen 150 schilderijen zou creëren.
Basquiat kende een korte maar krachtige carrière, maakte meer dan 2.000 kunstwerken, en stierf in 1988 op 27-jarige leeftijd aan een overdosis heroïne.
Hij schreef geschiedenis als de eerste zwarte kunstenaar die wist door te dringen tot de top van de westers en blank georiënteerde kunstwereld. Martin Luther King, Mohammed Ali en Jimi Hendrix waren zijn grote idolen en via zijn kunst ontpopte hij zich als een voorvechter van gelijke rechten voor de zwarte bevolking in de USA.
Recordprijs bij Sotheby’s
Op 18 mei 2017 werd een zelfportret van Jean-Michel Basquiat na een thrillerveiling bij Sotheby’s afgehamerd voor 110,5 miljoen dollar oftewel 99,5 miljoen euro. Tot voor kort was dit het hoogste bedrag ooit betaald voor een Amerikaans kunstwerk. Op 9 mei van dit jaar werd het record geklopt door Andy Warhol met 195 miljoen dollar voor een van zijn iconische portretten van Marilyn Monroe.
U zal niet vaak de kans krijgen zoveel werk van Basquiat samen te zien omdat de meeste van zijn schilderijen privébezit zijn en de verzekeringskosten de pan uit swingen. Deze magistrale retrospectieve tentoonstelling in het Weense museum Albertina is een must voor de kunstliefhebber.
Basquiat.
Die Retrospektive.
Tot en met 8 januari 2023 in het museum Albertina, in Wenen.
www.albertina.at
Catalogus: Jean-Michel Basquiat. Of Symbols and Signs.
_Tekst: Henri Lens
