Vloeiend, golvend en glooiend: de bewogen architectuur van OOA
De meest on-Belgische woning van ons land staat in Tremelo. Villa MQ is een huzarenstuk uit de hoge hoed van Office O Architects. Geen liefhebber van architectuur die niet weg is van de atypische vormentaal van het Gentse bureau.
“Waarom toch altijd en overal die rechte hoeken? Als Santiago Calatrava uitpakt met glooiende vormen in stationsgebouwen en Zaha Hadid musea en culturele centra concipieert met golvende lijnen, waarom moet een woning dan een rechthoekige kubus zijn?” Een jonge ondernemer uit Tremelo zag zijn toekomstige woonst en die van zijn gezin net iets grootser dan de doorsnee sterveling. Dat hij daarvoor niet bij het eerste het beste architectenbureau moest aankloppen, lag voor de hand. Op dus naar de groteren in Belgenland. Hij schreef verschillende bouwmeesters aan met zijn vraag naar “een organische woonsculptuur die er niet mag uitzien als een gezinswoning en het experiment dus niet schuwt”. Zoals verwacht, bleken de gunstige adviezen karig. Alleen het Gentse Office O Architects kwam met voldoende durf en een grensverleggend antwoord op de proppen. Het bureau van Magalie Munters bedacht een vloeiende, bijna futuristische architectuur met alleen maar gebogen muren, in elkaar verweven spit-levels en een bijzondere lichtinval.
Discretie en sensualiteit ineen
Vloeiende architectuur naar de maatstaven van Zaha Hadid, Calatrava en verwanten. In België vond je ze niet, tot Office O in Tremelo uit de startblokken schoot. Weg zadeldak en rechthoeken, welkom bogen, golvingen en krommingen. De hele constructie is opgebouwd uit beton, dat ter plaatse in gewelfde vormen werd bekist. “De keuze voor beton was eigenlijk vanzelfsprekend,” licht Magalie Munters toe. “Zonder beton hadden we de complexe vormen van de woning veel moeilijker kunnen realiseren.”
Als je voor het huis staat, merk je bovenop een talud de voorgevel. Ogenschijnlijk is er geen enkele opening. Een asymmetrische blinde muur lijkt het wel die de rest van de klassiekere bebouwing in de straat de rug toekeert en zich expliciet richt naar de met dennenbossen omgeven tuin. Maar het is de uitgesproken welving die alle aandacht opeist. Alsof een vrouw haar ranke lichaam langzaam uitrekt en enkel het silhouet zichtbaar blijft, met de smalle taille als fixeerpunt. Sensueel, er is geen ander woord voor het aanzicht van Villa MQ. Toch zijn de twee bewegingen niet meer dan een aanleiding tot de wisselwerking tussen de verschillende binnenruimten. Achter het monolithisch blok van opgeschuurde sierpleister schuilen vijf verdiepingen die als het ware over elkaar heen schuiven.
Trap als spil
In het verhoogde terrein aan de voorgevel is er een insnede vanwaar de ondergrondse garage en de verzonken inkom zichtbaar worden. Het smalle ronde bandraam is de enige subtiele hint in die richting. Het eerste niveau situeert zich dus half onder de grond. Daar bevinden zich ook de slaapkamer van de ouders met badkamer en de bergruimten. “Concreet bestaat het huis uit een aaneenschakeling van vijf halve verdiepingen die met elkaar verbonden zijn door een centrale trap,” vertelt Magalie Munters. “Die trap is dus haast letterlijk de ruggengraat van het huis. De balustrade bestaat uit parabolisch geplaatste staalkabels die als een soort web de verschillende hellingen tussen de verdiepingen met elkaar verknopen.” Rond de trap bepalen organische lijnen zowel de circulatie als de functionaliteit van het huis. Rondingen komen overal terug en zorgen ervoor dat de opeenvolgende ruimtes nu eens vernauwen, dan weer uitdijen. “Voor iedere ruimte is er een 3D-studie en visualisatie gemaakt. De vraag van de opdrachtgever was klaar en duidelijk: het huis moest speciaal zijn, maar je moest er als gezin ook in alle rust en intimiteit kunnen leven. Niet alleen het esthetische was belangrijk, ook comfort en huiselijkheid stonden voorop in de concept.”
Tegenovergestelde vleugels
Het grootste wow-effect heb je vanuit de tuin, met de blik op de achterkant van de villa. De sensuele curve en knik lopen uit in twee periscopische raampartijen op de verdieping, die elk naar een andere kant gericht zijn. Je krijgt zo twee tegenoverstaande vleugels die samenkomen in de smallere taille waar zich dus de trap bevindt. De raampartij links geeft zicht op de leefruimte met zithoek.
Rechts herbergt het uitspringende volume de kamers en badkamer van de kinderen. Die kijken uit op de omliggende dennenbossen. Onder de uitkraging van de kindervleugel ontstaat een natuurlijke schaduwzone aan de keuken. ’s Zomers houdt deze luifel het felste zonlicht tegen, ’s winters staat de zon laag genoeg om het licht gul en gezellig naar binnen te werpen. “Licht en schaduw spelen overigens ook een rol in de circulatietaille waarbij een horizontale koepel veel licht vangt,” werpt Magalie nog op. “Afhankelijk van de stand van de zon krijg je een andere tekening op de wanden.” Het mag duidelijk zijn: Office O Architects vond voor elke uitdaging een uitgekiende oplossing.
_Tekst: Bart De Maesschalck
_Fotografie: Tim Van de Velde
