Nu de herfst is aangebroken veranderen we niet enkel spontaan van garderobe en gemoed, maar ook van gastronomische goesting. Gedaan met koude schotels en stukken watermeloen, dit najaar verzamelt iedereen zich weer rond het fornuis. En wat is er gezelliger dan een ouderwetse stoof, waar je niet enkel heerlijke gerechten op en in kan bereiden, maar die zelf ook nog eens voldoende warmte afgeeft? Bovendien zijn dit soort retrofornuizen weer bijzonder trendy!
Het is een even herfstig fenomeen als het vallen van de bladeren: wanneer het najaar aanbreekt doen we er alles aan om het hol waar we onze winter- nuja- “slaap” zullen doorbrengen zo gezellig mogelijk te maken. We keren terug naar rust, duurzaamheid, degelijkheid en traditie, stukken uit grootmoeders tijd die hun dienst en eer bewezen hebben en dat nog steeds doen.
Merken als Aga, La Cornue, Falcon en La Canche brengen nog steeds zulke culinaire pronkstukken op de markt, en ze doen het bijzonder goed bij verschillende interieurontwerpers. Vroeger vielen deze retrofornuizen niet weg te denken uit de typische Engelse cottagestijl, maar gedurfdere ontwerpen laten de specifieke stijl en sfeer van zulke fornuizen evengoed tot hun recht komen in strakke keukens en moderne interieurs.
Ieder fornuis draagt een knap stukje geschiedenis met zich mee. Zo werd de Aga in 1912 uitgevonden door een blinde Zweedse Nobelprijswinnaar Gustav Dalén die een toestel wilde ontwikkelen waarmee hij het koken voor zijn vrouw een stuk minder vermoeiend zou maken. Dalén combineerde een hittetebron met twee warmteplaten en twee ovens in een toestel. Het systeem van de Aga is gebaseerd op het principe “doorgeefwarmte”. Het fornuis bevat een gietijzeren hittebron die warmte op efficiënte wijze vasthoudt en langzaam en via alle binnenoppervlakken tegelijk doorgeeft aan de ovens en de kookplaten. Met dit proces blijven de sappigheid, smaak en structuur van uw voedsel bewaard. Bovendien is dit soort doorgeeftwarmte veel aangenamer dan de directe hitte van inductieplaten of vlammen. De Aga werd een gigantisch succes en verhuisde naar Engeland, waar ook de productie van Aga’s met drie en vier ovens in gang werd gezet.
Vandaag de dag is ook de Aga Total Control op de markt. De naam zeg het zelf: dit fornuis beheerst u helemaal zelf via een eenvoudig ingebouwde touchscreen. Hiermee bepaalt u welk deel van het fornuis u in- of uitschakelt; voor het eerst kan u nu dus zelf iedere oven of kookplaat afzonderlijk verwarmen!
De fornuizen van La Cornue zagen het licht in 1902 en zijn sindsdien een goedbewaard familiegeheim gebleven. Geestesvader Albert Dupuy speelde handig in op de nieuwe manier van gasverdeling in Parijs, en gebruikte dit idee om de meest efficiënte oven met warmeluchtcirculatie op de markt te creëren. Dit eerste type noemde hij de Rôtisseuse-Pâtissiere La Cornu, waarop vele andere modellen volgden. De succesvolle fornuizen ‘Chateaux’ en ‘Cornuchef’ worden sinds 2006 enkel nog op bestelling en met de hand gemaakt om de kwaliteit en exclusiviteit te garanderen.
Ook bij Falcon beschikken ze over een straffe geschiedenis en een sterk product. John Flavel was eigenaar van een grote metaalgieterij en deed daar inspiratie op voor zijn uitvinding die de wereld zou veranderen. In 1830 zag zijn ‘Kitchener’ het levenslicht; het eerste fornuis met meer dan één oven dat kon koken, roosteren, bakken en verwarmen tegelijk, en dat allemaal met een en dezelfde warmtebron. De Kitchener werd door John’s zoon gefinaliseerd en werd verwelkomd als een van de grootste huishoudelijke verworvenheden van de 19e eeuw. Koningen en koninginnen hadden een Falcon in hun vorstelijke keukens, en vandaag is het merk nog steeds een van de marktleiders op vlak van vrijstaande fornuizen.
Jacques Etienne Caumartin ging bij het vestigen van de ijzergieterij in Lacanche, zo’n tweehonderd jaar geleden, prat op een eerlijk en werkbaar product dat van generatie op generatie kon worden doorgegeven. De fornuizen van La Canche stralen nog steeds die degelijkheid van weleer uit, maar zijn op technologisch vlak door de jaren heen blijven groeien. Lacanche is een echt familiebedrijf, dat zowel innovatie als traditie een plaats weet te geven.
Afgezien van het feit dat al deze fornuizen geroemd worden door sterrenchefs, dat ze bekend staan om hun duurzaamheid en een supertrendy touch geven aan uw alledaags interieur is het natuurlijk ook enorm fijn dat ze zelf een beetje van hun eigen warmte afgeven. Haal dus een gezellig dekentje boven en nestel u naast uw alles-in-één-fornuis, waarin uw pompoensoep staat te sudderen, uw stoofpot net op temperatuur komt en uw chocoladecake terzelfder tijd mooi bruin wordt. Leve de herfst!
Wie ook gebruikt maakt van de retrofornuizentrend is Steven de Smedt van Puur en Personal Cooking. Dit kleine knusse restaurant aan de Lambermontplaats op ‘t Antwerpse Zuid heeft zijn naam alvast niet gestolen. In een huiselijke sfeer binnen een modern gerenoveerd kader schotelt kok Steven je een bijzonder origineel concept voor. Je eet letterlijk in de keuken. Op zijn indrukwekkende Aga-fornuis tovert Steven dagelijks een vast lunchmenu van drie gangen of een diner van vier gangen tevoorschijn, helemaal bereid met dagverse seizoensgebonden ingrediënten. Eten wat de pot schaft dus, maar een kniesoor die daarom maalt. Koken wordt hier herleid tot een intieme, pure en persoonlijke aangelegenheid, en dat kunnen we bij BO best smaken.
_Tekst: Katrin Swartenbroux
